w sprawie przyjęcia Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Narewka.

    Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy  w rodzinie /Dz. U. Nr 180, poz. 1493/ oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.  o samorządzie gminnym /Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220,  Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80,  poz. 717; Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167,  poz. 1759, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 146, poz. 1055, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458/ uchwala się, co następuje:

Andrzej Niedźwiedź

NAREWKA 2009

Spis treści

Wstęp

I.Cele Programu 

II.Podmioty biorące udział w realizacji programu

III.Działania uprzedzające 

  1. Strategie diagnozujące

  2. Strategie informacyjne

  3. Strategie edukacyjne

  4. Strategie alternatywne

IV.Działania interwencyjne 

1. Strategie zapewniające bezpieczeństwo kierowane do osób doznających przemocy w rodzinie

2. Strategie interwencyjne kierowane do osób stosujących przemoc w rodzinie 

3. Działalność lokalnego Zespołu Interdyscyplinarnego 

V. Działania wspierające - Strategie terapeutyczne 

1. Działania pomocowe skierowane do osób doznających przemocy w rodzinie

2. Działania pomocowe skierowane do osób stosujących przemoc w rodzinie        

VI.Przewidywane efekty realizacji Programu 

VII. Sposób monitorowania i sprawozdawczości 

VIII. Sposób finansowania Programu

Wstęp

         Z wykorzystywaniem słabszych przez silniejszych możemy spotkać się w codziennym życiu, w różnych sytuacjach: w pracy, w mediach, w szkole, a także w domu. Ocieramy się o przemoc jako świadkowie lub osoby w nią uwikłane (stosujące ją lub jej doznające). Świadomość, że rodzina, podstawowa komórka życia społecznego, może być poważnym źródłem cierpienia i nadużyć, jest wyjątkowo smutna i przygnębiająca. Jeszcze bardziej martwi to, że wiele osób doświadczających przemocy (dzieci, kobiet, ludzi starszych lub niepełnosprawnych) nie zgłasza się po pomoc, nie mówi o tym, co dzieje się w ich domach za zamkniętymi drzwiami, wstydzi się, czuje się winnymi, chce ukryć tą straszną prawdę. A gdy zdarzy się, że powie głośno o swoim bólu i krzywdzie, słyszy od osób postronnych, że to nie ich problem, że nie będą wtrącać się w sprawy rodzinne, narażać siebie na zemstę sprawcy, poza tym wiele kobiet i dzieci jest bitych, bo tak już jest i trzeba się z tym pogodzić. W taki sposób koło przemocy toczy się nadal, nieprzerwanie, w przekonaniu, że to dopuszczalne i wpisane w codzienne życie naturalne zjawisko społeczne.

     Celem powstania Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie jest powiedzenie przemocy stop. Ma on za zadanie uświadomienie ludziom, że nikt nie ma prawa bić, wyzywać, kontrolować, poniżać, upokarzać, że w naszym kraju jest to przestępstwo, ścigane przez prawo. Nie jest to sprawa danej rodziny, ale nas wszystkich, bowiem mamy obowiązek społeczny zawiadamiać o przypadkach występowania przemocy odpowiednie instytucje, które są zobowiązane podjąć działania mające na celu zatrzymanie przemocy i zapewnienie bezpieczeństwa poszkodowanym. Wsparcie sąsiadów, dalszej rodziny, instytucji takich jak szkoła, policja, pomoc społeczna, ma dla osób doznających przemocy zasadnicze znaczenie w walce o godne życie i wyzwoleniu się z domowego piekła. Poniższy dokument jest zbiorem propozycji różnych oddziaływań, które mają ułatwić osobom uwikłanym w przemoc przerwanie i wyzwolenie się z niej, a osobom stosującym przemoc dać szansę na zmianę zachowań przemocowych i nauczenie się nowych sposobów wpływania na innych ludzi. Proponowane strategie biorą też pod uwagę edukację świadków i instytucji, uwrażliwienie społeczeństwa na to zjawisko i zachęcenie do reagowania, udzielania pomocy. Tylko wspólnymi siłami i jednoznacznym stanowiskiem wobec przemocy, możemy ją zatrzymać. Kluczem do tego jest współpraca między poszczególnymi instytucjami samorządowymi i pozarządowymi, jak i pojedynczymi ludźmi. Wyzwolenie się z przemocy jest możliwe - jeśli będziemy w to wierzyć, wspólnie, jako członkowie gminy Narewka możemy zrobić bardzo wiele, aby to życzenie stało się rzeczywistością. Każdy człowiek zasługuje, bowiem na spokojne, godne, pełne szacunku życie i na otrzymanie pomocy i wsparcia.

I. Cele Programu

Celem Programu jest:

1) zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej występowania zjawiska przemocy w rodzinie;

2) zwiększenie wiedzy na temat przemocy i umiejętności jej rozpoznawania wśród mieszkańców gminy i przedstawicieli lokalnych instytucji

3) zwiększenie u ludzi gotowości do reagowania na przemoc (zgłaszania, pomocy osobom nią dotkniętym)

4) zwiększenie skuteczności ochrony osób doznających przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy;

5) zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i pomocowych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.

6) nawiązanie współpracy między służbami i instytucjami lokalnymi działającymi lub mogącymi działać na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie

7) promowanie wartości rodzinnych i uczenie alternatywnych, nieprzemocowych sposobów wpływania na innych 

Cele te będą realizowane poprzez:

1)   systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie;

2)   podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie poprzez kampanie społeczne, akcje edukacyjne i informacyjne

3)   podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie;

4)   udzielanie profesjonalnej pomocy osobom uwikłanym w przemoc w rodzinie

Szerokie ujęcie problematyki zapobiegania przemocy w rodzinie wyznacza trzy podstawowe nurty działań kierowanych do różnych grup odbiorców:

1)     działania uprzedzające: diagnozujące, informacyjne, edukacyjne, alternatywne, kierowane do ogółu społeczeństwa, a także do osób pracujących z osobami uwikłanymi w przemoc w rodzinie;

2)     działania interwencyjne: zapewniające bezpieczeństwo, kierowane do osób doświadczających przemocy w rodzinie oraz pouczające i pokazujące konsekwencje braku zaprzestania stosowania przemocy, kierowane do osób stosujących przemoc w rodzinie;

3)     działania wspierające: psychologiczne, pomocowe, terapeutyczne, kierowane do osób uwikłanych w przemoc w rodzinie (doświadczających i stosujących przemoc);

     Rzeczywiste określenie skali i zasięgu zjawiska przemocy w rodzinie jest bardzo trudne do zdiagnozowania. Wymaga ono podjęcia szerokiego, dobrze zorganizowanego i zaplanowanego na wiele lat programu profilaktycznego. 

Dlatego też realizacja Programu powinna uwzględniać działania w sferze:

1)     prewencji;

2)     prawa;

3)     zdrowia;

4)     edukacji psychologicznej i pedagogicznej;

5)     pracy socjalnej

         Program nakreśla jedynie ramy i kierunki działań, które podejmowane będą w obrębie kompetencji instytucji samorządowych, państwowych, organizacji pozarządowych i innych podmiotów niepublicznych występujących na terenie gminy Narewka, które wyraziły chęć i gotowość do współpracy. Będzie on skorelowany z celami i założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz aktami prawnymi, regulującymi kwestię zapobiegania przemocy w rodzinie ( min. z Ustawą o Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie z dnia 29 lipca 2005)

Program skierowany jest do:

1) osób doświadczających przemocy w rodzinie, w tym:

          - dzieci,

          - współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych,

          - osób starszych,

          - osób niepełnosprawnych;

2) osób stosujących przemoc w rodzinie;

3) świadków przemocy w rodzinie.

Program będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne:

-         ustawę z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy  ( Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji (Dz. U. z 2002r. Nr 7, poz. 58, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 5 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001r. Nr 80, poz. 872, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 266);

-         ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.);

-         ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. Nr 179, poz. 1485);

-         Ustawę z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493).

Program jest skorelowany z następującymi Programami:

-         Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

-         Krajowym Programem Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży;

-         Krajowym Programem Działań na Rzecz Kobiet;

-         Gminną Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2007 - 2015

-         Gminnym Programem Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomani

-         Gminnym Systemem Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną 

II. Podmioty biorące udział w realizacji programu

Zespół Szkół w Narewce

Urząd Gminy Narewka

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Narewce

Posterunek Policji w Narewce

Nadleśnictwo Browsk

Podlaski Oddział Straży Granicznej w Narewce

Gminny Ośrodek Kultury w Narewce

Klub Przedszkolaka na Wsi w Narewce

Klub Przedszkolaka na Wsi w Lewkowie Starym

Parafia Prawosławna pw.  Św. Mikołaja w Narewce

Parafia Prawosławna pw. Śww. App. Piotra i Pawła w Lewkowie Starym

Parafia Prawosławna pw. Św. Jerzego w Siemianówce

Parafia Rzymsko – Katolicka pw. Św. Jana Chrzciciela w Narewce 

III. Działania uprzedzające

1. Strategie diagnozujące

Cel:

Poszerzenie wiedzy na temat rozmiarów przemocy w rodzinie. 

Realizacja:

1)    zebranie informacji na temat rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze Gminy Narewka dotyczących:

    - skali zjawiska w podziale na kategorie osób doznających przemocy,

    - identyfikacji osób doznających przemocy,

    - identyfikacji osób stosujących przemoc;

2)    badanie istniejącej infrastruktury instytucji pomagających osobom uwikłanym w przemoc w rodzinie;

3)    zbadanie skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą, w tym zbadanie istniejących przeszkód w zakresie pomagania osobom uwikłanym w przemocy;

4)    badanie potrzeb szkoleniowych dla pracowników „pierwszego kontaktu”.

2. Strategie informacyjne

Cel:

Podniesienie poziomu wrażliwości społecznej na zjawisko przemocy w rodzinie poprzez dostarczenie wiedzy i zachęcanie do reagowania

Realizacja:

1)    przeprowadzenie kampanii społecznych, które:

-         obalają mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie,    usprawiedliwiające jej stosowanie,

-         nazywają wprost ogólnie akceptowane krzywdzące zachowania silniejszych członków rodziny,

-         mówią o skutkach doświadczania przemocy w rodzinie

-         propagują skuteczne sposoby powstrzymywania przemocy;

2)    informowanie o przemocy pokazywanej w mediach – informowanie rodziców o narażeniu dzieci na przemoc w mediach (TV, Internecie, grach komputerowych)

3)    wpisanie działań informacyjnych dotyczących przemocy w realizację szkolnego programu profilaktyki: edukacja nauczycieli i dzieci, na temat zjawiska przemocy, zachęcanie ich do reagowania, zgłaszana przypadków występowania przemocy w rodzinie, o których wiedzą

4)    dostarczanie wiedzy na temat mechanizmów przemocy, jej skutków i źródeł, sposobów funkcjonowania osób uwikłanych w przemoc, pracownikom służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie

3. Strategie edukacyjne

Cel:

Szkolenie służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz ludzi zainteresowanych rozwijaniem umiejętności psychologicznych i społecznych (alternatywne metody wychowawcze, umiejętności rozmowy, przekonywania, rozwiązywania konfliktów, radzenia ze złością, stresem, treningi asertywności

Realizacja:

1)     przeprowadzanie szkoleń dla pracowników służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie dających szansę nauczenia się sposobów diagnozy przemocy w rodzinie, nowych metod rozmowy z klientem, przeprowadzania interwencji, motywowania do zmiany, uczących współpracy

2)     treningi umiejętności społecznych, psychologicznych dla chętnych mieszkańców gminy

3)     treningi umiejętności wychowawczych bez przemocy

4)     opracowanie materiałów instruktażowych, zaleceń i procedur postępowania interwencyjnego w sytuacjach przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem procedury „Niebieskich Kart”.

4. Strategie Alternatywne 

Cel:

Pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (np. sukcesu, znaczenia, przynależności) i osiągnięciu zadowolenia z siebie poprzez danie możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (praca, zajęcia artystyczne, sportowe, społeczne)

Realizacja:

1)     zwiększenie dostępności do zajęć dodatkowych dla młodzieży i dzieci,

2)     zwiększenie oferty ilości zajęć dodatkowych, rozwijających zainteresowania dla rodzin gminy Narewka

3)     zorganizowanie zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin dotkniętych przemocą

IV. Działania interwencyjne

1. Strategie zapewniające bezpieczeństwo, kierowane do osób doświadczających przemocy w rodzinie

Cel:

Stworzenie organizacyjnych i kadrowych warunków do udzielania profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.

Realizacja:

1)     rozwój sieci instytucji wspierających ofiary przemocy w rodzinie:
- rozwijanie współpracy między poszczególnymi służbami poprzez działania w zespole interdyscyplinarnym

- tworzenie miejsc konsultacyjnych dla osób doznających przemocy  w rodzinie, gdzie mogą one uzyskać pomoc prawną, psychologiczną, socjalną

- poszukiwanie miejsc, gdzie osoba doznająca przemocy może uzyskać schronienie w przypadku konieczności ucieczki z domu

2) zwiększenie wiedzy mieszkańców gminy na temat działania ogólnopolskiego telefonu zaufania „Niebieska Linia” oraz wojewódzkiego telefonu zaufania

3)udostępnienie do publicznej wiadomości informacji o instytucjach i osobach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie.

2. Strategie interwencyjne kierowane do osób stosujących przemoc w rodzinie

Cel:

Zapobieganie stosowaniu przemocy przez sprawców

Realizacja:

1)     przeprowadzanie interwencji wobec sprawców przemocy: stawianie warunków, wymaganie zmiany, ukazywanie konsekwencji braku zmiany zachowania

2)     stosowanie procedury „Niebieskich Kart”

3)     wskazywanie wykazu miejsc, placówek, gdzie mogą oni uzyskać pomoc

3. Działalność Lokalnego Zespołu Interdyscyplinarnego

Cel:

Budowanie lokalnego systemu wsparcia instytucji i służb dla wypracowania formuły skuteczniejszej współpracy przedstawicieli różnych grup zawodowych pracujących w Narewce w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Realizacja:

1)     Podejmowanie wielopłaszczyznowych działań w zakresie zapobiegania problemowi alkoholizmu i przemocy w rodzinie. Monitorowanie sytuacji rodzin objętych pomocą.

2)    Zatrzymanie sytuacji przemocy i pomoc w wychodzeniu z niej – zmniejszanie negatywnych następstw dla ofiar i świadków występowania przemocy w rodzinie.

3)    Podniesienie bezpieczeństwa w środowisku lokalnym poprzez zintegrowaną współprace zaangażowanych instytucji i służb na ternie Gminy Narewka.

V. Działania wspierające - Strategie terapeutyczne

Cel:

Wspieranie osób uwikłanych w przemoc w rodzinie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej oraz w przerwaniu cyklu przemocy, a także zapobieganie kolejnym aktom przemocy w rodzinie.

Realizacja:

1)     wzmacnianie możliwości ochrony osób doznających przemocy, zapewnienia im bezpieczeństwa

2)     dostarczenie osobom uwikłanym w przemoc (zarówno osobom doznającym, jak i stosującym) możliwości uzyskania indywidualnej   pomocy psychologicznej, terapeutycznej

3)     wsparcie i pomoc rodzinie będącej w procedurach prawnych, 

VI. Przewidywane efekty realizacji Programu

1.     Zmiana postaw społeczeństwa wobec przemocy w rodzinie: wzrost wiedzy i gotowości do reagowania

2.     Wzrost liczby osób profesjonalnie pomagających osobom uwikłanym w przemoc w rodzinie, jak też zwiększenie przez te osoby wiedzy na temat zjawiska przemocy, zgodność w postrzeganiu zjawiska przemocy, nawiązanie współpracy między poszczególnymi służbami

3.     Wzrost liczby miejsc, gdzie osoby uwikłane w przemoc mogą uzyskać pomoc;

4.     Wzrost liczby osób (osób doznających i świadków) zgłaszających fakt doświadczania przemocy w rodzinie i korzystających z pomocy terapeutycznej

5.     Wzrost ilości osób stosujących przemoc korzystających z pomocy terapeutycznej

VII. Sposób monitorowania i sprawozdawczości

1. Za wdrażanie Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie odpowiedzialny jest Wójt Gminy Narewka 

2. Koordynatorem Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie jest kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 

3. Każdy podmiot realizujący zadania określone w powyższym programie zobowiązany jest do opracowania harmonogramu planowanych działań na dany rok i przedstawienia go do końca stycznia każdego nowego roku. 

4. Każdy podmiot ma za zadanie przedstawienie sprawozdania z zrealizowanych działań na koniec danego roku kalendarzowego

5. Aktualizacja Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie odbywać się będzie nie rzadziej, niż co 2 lata 

VIII. Sposób finansowania Programu 

1. Do źródeł finansowania zadań Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zalicza się:

Środki gminy, Środki z budżetu państwa, Środki unijne, Środki własne podmiotów zaangażowanych w rozwiązywanie problemów społecznych, Sponsorzy, Inne.