Uchwała Nr III/14/10

Uchwała Nr III/14/10

Rady Gminy Narewka

z dnia 30 grudnia 2010 r.

w sprawie przyjęcia „Systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Gminie Narewka na lata 2011 - 2015”.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23 poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568 z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167 poz. 1759, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 146, poz.1055, Nr 181, poz.1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 52, poz. 420, Nr 157, poz. 1241, z 2010 r. Nr 28, poz. 142 i 146, Nr 40, poz. 230, Nr 106, poz. 675) oraz art. 17 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, Nr 202, poz. 1551, Nr 219, poz. 1706, Nr 221, poz. 1738, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 40, poz. 229, Nr 65, poz. 554, Nr 81, poz. 527, Nr 125, poz. 842/ uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się „System profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Gminie Narewka na lata 2011 - 2015” stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Traci moc uchwała Nr VII/61/07 Rady Gminy Narewka z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia „Systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Gminie Narewka”.

§ 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Narewka.

§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

Mieczysław Gryc

Załącznik

do uchwały Nr III/14/10 Rady Gminy Narewka z dnia 30 grudnia 2010 r.

SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ GMINY NAREWKA NA LATA 2011 - 2015

1.WSTĘP

Rodzina, to naturalna i podstawowa komórka społeczna, którą charakteryzuje jej struktura, pełnione przez członków role, system władzy i kontroli. Tworzy ona swój świat, gdzie bliskie obcowanie wszystkich jej członków, przeżywanie radości i smutków cementuje ją i decyduje o jej wartości. Jako pierwsze środowisko wychowawcze trwale wpływa na osobowość człowieka, jego całe życie i rozwój.

Rodzina jest tym środowiskiem, które przez swoją specyfikę, intymność, indywidualność, bezpośredniość tworzy warunki dla rozwoju i wychowania. Jest miejscem pierwszych kontaktów międzyludzkich, pierwszych więzi psychicznych dziecka z rodzicami i rodzeństwem. Dziecko uczestnicząc w codziennym życiu, poprzez naturalne sytuacje życiowe poznaje wzory zachowań związane z pełnieniem ról społecznych, czerpie podstawową wiedzę o otaczającym świecie, uczy się współdziałania i realizowania indywidualnych potrzeb, zasad postępowania, przyswaja wartości i normy moralno społeczne. Reasumując możemy powiedzieć, że rodzina jest pierwszym i zasadniczym środowiskiem wychowawczym i kulturowym.

Popadanie w ubóstwo burzy klimat rodziny, powoduje jej szybką degradację ekonomiczną i społeczną. Radykalne pogorszenie się sytuacji materialnej prowadzi do utraty bezpieczeństwa socjalnego a utracone dochody, rodziny rekompensują sobie częstym a nawet cyklicznym korzystaniem z różnych form pomocy społecznej, szczególnie z pomocy finansowej w różnych postaciach: od zasiłków celowych, po zasiłki okresowe, zasiłki stałe i dożywianie. Długotrwałe bycie klientem pomocy społecznej prowadzi w częstych przypadkach do uzależnienia się całych rodzin, a nawet pokoleń w rodzinach od pomocy społecznej.

Program Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną w Gminie Narewka na lata 2011-2015, zwany w dalszej części Programem, obejmuje zintegrowany system działań zapobiegających zagrożeniom prawidłowego rozwoju dziecka i jego rodziny oraz system działań na rzecz rodziny i dziecka znajdujących się w sytuacji kryzysowej.

Obowiązek utworzenia gminnego sys emu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną wynika z art.17 ust.1 pkt.13 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej(Dz. U. Nr 115 z 2008 r., poz.728 ze zm.)

2. DIAGNOZA SYTUACJI DZIECKA I RODZINY W GMINIE NAREWKA

Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Narewce wynika, że w 2010r. liczba osób korzystających z pomocy społecznej wynosiła - 170 rodzin, a osób w tych rodzinach 427. Najczęstsze formy udzielania pomocy społecznej:

1) zasiłek okresowy z powodu bezrobocia – 79 rodzin,

2) zasiłek okresowy z powodu długotrwałej choroby – 2 rodziny,

3) zasiłek stały dla osób samotnie gospodarujących - 32 rodziny,

4) zasiłek stały dla osób pozostających w rodzinie – 7,

5) zasiłek celowy – 43 świadczenia,

6) pomoc rzeczowa – 3 rodziny,

7) pomoc w formie dożywiania dzieci w szkole – 123 dzieci,

8) pomoc w formie świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych – 2 osoby

W wielu rodzinach korzystających z pomocy społecznej występuje problem alkoholowy.

Rodzaje przyznanej pomocy społecznej w latach 2007-2009 w GOPS Narewka:

Lp.	Rodzaj zasiłku (świadczenia, pomocy)	2007	2008	2009
Lp.	Rodzaj zasiłku (świadczenia, pomocy)	Liczba osób	Liczba osób	Liczba osób
1.	Zasiłek stały	31	35	40
2.	Zasiłki okresowe	80	65	75
3.	Zasiłki celowe i rzeczowe ze środków własnych gminy	33	32	20
4.	Dożywianie dzieci w szkole	220	168	154

Źródło: Opracowania własne na podstawie sprawozdań rocznych MPiPS

W Gminie Narewka zamieszkuje ogółem 4000 osób ( stan na dzień 02.12.2010r.), w tym:

Wiek	Mężczyzn	Kobiet	Ogółem
0-2	47	39	86
3	10	19	29
4-5	27	26	53
6	18	11	29
7	13	12	25
8-12	67	55	122
13-15	56	51	107
16-17	54	29	83
18	41	21	62
19-60	1258	1058	2316
pow.60	413	675	1088
Ogółem	2004	1996	4000

Na terenie Gminy Narewka działają instytucje, organizacje, stowarzyszenia wsparcia społecznego w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną:

Lp.	Nazwa Jednostki	Adres, poczta, tel.
1.	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Narewce	ul. Białowieska 1, 17-220 Narewka
2.	Zespół Szkół w Narewce	Narewka, ul. Nowa 4
3.	Gminny Ośrodek Kultury	Narewka ul. Nowa
4.	Świetlica socjoterapeutyczna	Narewka, ul. Nowa 4
5.	Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Narewkowskiej	Narewka, ul. Nowa
6.	Klub Przedszkolaka w Narewce i Lewkowie Starym	Narewka ul. Nowa, Lewkowo Stare
7.	Świetlica środowiskowa „Promyk Dnia”	Lewkowo Stare
8.	Świetlica socjoterapeutyczna	Narewka ul. Nowa

Struktura gospodarstw domowych objętych materialna pomocą /bez względu na rodzaj i formę świadczenia:

Lp.	Typ gospodarstwa	Ogółem liczba gospodarstw domowych	Liczba osób w gospodarstwach domowych
			Ogółem liczba osób w gosp. domowym	w tym:
				W wieku produkcyjnym		W wieku poprodukcyjnym		dzieci
				M	K	M	K	dzieci
1	jednoosobowe	50	50	44	5	0	1	x
2	dwuosobowe /osób dorosłych/	6	12	6	6	0	0	x
3	wieloosobowe	86	319	95	94	2	1	127
w tym	z 1 dzieckiem	30	91	28	33	0	0	30
w tym	z 2 dzieci	20	81	20	21	0	0	40
	z 3 dzieci	11	54	10	11	0	0	33
	z 4 i więcej dzieci	6	39	9	6	0	0	24
4	osoby bezdomne	1	1	1	0	0	0	1
5	Razem:	143	382	146	106	2	2	128

Źródło: Opracowania własne na podstawie sprawozdań rocznych MPiPS

Ludzie ubodzy dysponującymi niewielkimi zasobami finansowymi mają bardzo ograniczony dostęp do wielu świadczeń społecznych np. oświaty i świadczeń zdrowotnych.

W rodzinach ubogich rodzice nie są w stanie pokryć kosztów edukacji swoich dzieci a mianowicie nie stać ich na zakup podręczników i innych pomocy szkolnych, pokryć kosztów dojazdów do szkół, czy też kosztów zamieszkania i utrzymania dzieci podejmujących naukę w szkołach ponadgimnazjalnych poza miejscem zamieszkania. Dzieci z takich rodzin są słabo wykształcone, często przerywają naukę po ukończeniu wieku, do którego należy przestrzegać obowiązku szkolnego.

W wielu rodzinach można zaobserwować brak kontaktu i więzi pomiędzy jej członkami a w szczególności pomiędzy rodzicami a dziećmi. Dorośli, zajęci swoimi sprawami, często nie potrafią dostrzec problemów dzieci. Nie wspierają ich w sytuacjach trudnych, wymagających od rodziców zaangażowania emocjonalnego Tak właśnie rodzi się przepaść uczuciowa i emocjonalna między nimi, zanikają więzi rodzinne. Rodzice narzekają na dzieci i ciągłe problemy z nimi, a dzieci na brak wyrozumiałości i zrozumienia.

Wzrost przestępczości, a w szczególności wśród nieletnich, w związku z brakiem pieniędzy oraz realnej możliwości legalnego ich posiadania, sprowadza osoby ubogie na drogę rozboju, kradzieży a niekiedy i morderstwa.

Analiza strategii rozwiązywania problemów społecznych gminy na lata 2007- 2015

i analiza działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Narewce

w latach 2007-2010 jednoznacznie wskazuje, że dominującymi problemami w rodzinach jest bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność, potrzeba ochrony macierzyństwa, bezradność w rodzinach niepełnych i wielodzietnych, alkoholizm.

Diagnoza problemów została opracowana w oparciu o bezpośrednią obserwację, rozeznanie środowiskowe pracowników socjalnych, analizę dokumentów- dane statystyczne GOPS, dane Urzędu Stanu Cywilnego Gminy Narewka oraz inne instytucje współpracujące z ośrodkiem.

3. Analiza SWOT

Zebranie materiału informacyjnego i przeprowadzenia konsultacji pozwoliło na sporządzenie diagnozy problemów społecznych i opracowanie analizy SWOT. W konsultacji udział wzięli przedstawiciele szkoły, policji, pomocy społecznej, kultury i duchowni.

Przedstawione poniżej czynniki obejmują:

MOCNE STRONY

sieć świetlic samorządowych (m.in. spotkania, zajęcia dla dzieci i rodzin, festyny, pikniki rodzinne)
świetlica środowiskowa i socjoterapeutyczna
działalność zespołu interdyscyplinarnego
zaplecze kadrowe (psycholog, pedagog, terapeuta)
zajęcia pozalekcyjne
pozyskiwanie funduszy z EFS
funkcjonowanie Klubów Przedszkolaka
place zabaw
dostęp do komputerów i internetu na terenie gminy
wsparcie duchowe rodzin
funkcjonowanie boiska -Orlik
Dobra współpraca instytucji na terenie gminy

SŁABE STRONY

niedostateczne środki finansowe przeznaczane na działalność na rzecz dzieci i rodziny
brak możliwości dojazdu dzieci z terenu gminy na zajęcia pozalekcyjne oraz do świetlicy socjoterapeutycznej
brak zaufania do korzystania z pomocy specjalistycznej

SZANSE

umiejętne pozyskiwanie środków finansowych
wsparcie osób w terenie
wzrost świadomości społecznej

ZAGROŻENIA

słabnąca aktywność
brak współpracy na poziomie rodzice –dzieci -szkoła-instytucje
brak kapitału zewnętrznego

Uwzględniając wyniki analizy SWOT sformułowano cele strategiczne dla trzech obszarów działalności w sferze profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w Gminie Narewka. Realizacja w/w celów odbywać się będzie poprzez realizację celów, dla których wskazane zostały kierunki działań.

4. CELE STRATEGICZNE PROGRAMU

Cele programu to:

1. Wspieranie rodziny poprzez poprawę sytuacji dziecka i rodziny w środowisku lokalnym.

2. Promocja zdrowia oraz rozwój sportu i rekreacji.

3. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa dzieci, młodzieży i rodzin oraz przeciwdziałanie uzależnieniom.

5. KIERUNKI DZIAŁAŃ

5.1 KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE WSPIERANIA RODZINY- POPRAWY SYTUACJI DZIECKA I RODZINY W ŚRODOWISKU LOKALNYM

Lp.	Planowane działania	Instytucje i podmioty uczestniczące	Okres realizacji
1.	Zwiększenie nakładów finansowych na kulturę oraz kulturę fizyczną- wykorzystanie boiska w Narewce oraz modernizacja istniejących boisk w mniejszych miejscowościach	Urząd Gminy LZS, świetlice samorządowe oraz świetlice wiejskie	2011-2015
2.	Kontynuacja działalności Klubu Przedszkolaka oraz świetlicy socjoterapeutycznej - wydłużenie godzin pracy i/lub liczbę dni pracy	Urząd Gminy, Zespół Szkół w Narewce, Klub Przedszkolaka, świetlica socjoterapeutyczna, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych	2011-2015
3.	Kontynuacja współpracy wszystkich podmiotów w społeczności lokalnej działających na rzecz rodziny	Zespół Szkół w Narewce, organizacje pozarządowe, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Ośrodek Kultury, Policja, Parafie, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Lokalny Zespół Interdyscyplinarny	2011-2015
4.	Objęcie opieką socjalną rodzin żyjących w trudnych warunkach materialnych	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Gminy	2011-2015
5.	Zapewnienie dzieciom i młodzieży z rodzin ubogich dożywiania w szkole,	Urząd Gminy, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej	2011-2015
6.	Wyrównywanie szans edukacyjnych przez pomoc materialną dla młodzieży szkolnej (stypendia, zasiłki, dofinansowanie udziału w ofercie kulturalnej oraz wycieczkach dydaktycznych).	Urząd Gminy, Zespół Szkół w Narewce, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, świetlice, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej	2011-2015
7.	Stworzenie systemu usług wspierających proces edukacji uczniów niepełnosprawnych (np. wolontariat, programy PFRON).	Urząd Gminy, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, świetlice samorządowe	2011-2015
8.	Utworzenie grupy wolontariuszy	Zespół Szkół w Narewce Organizacje pozarządowe	2011-2015
9.	Zagospodarowanie czasu wolnego młodzieży szkolnej i pozaszkolnej poprzez urozmaiconą ofertę zajęć w świetlicach i innych placówkach oświatowo – kulturalnych.	Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe, Podlaski Odział Straży Granicznej w Narewce, Nadleśnictwo Browsk, świetlice samorządowe, Klub Sportowy LZS Narewka	2011-2015

5.2 KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PROMOCJI ZDROWIA ORAZ ROZWÓJ SPORTU I REKREACJI

Lp.	Planowane działania	Instytucje i podmioty uczestniczące	Okres realizacji
1.	Organizowanie imprez sportowych i festynów dla rodzin	Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Kultury, Zespół Szkół w Narewce, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Klub Sportowy LZS Narewka	2011-2015
2.	Inicjowanie edukacyjnych programów prozdrowotnych w szkołach (higiena nauki i pracy, prawidłowe żywienie, wady postawy, uzależnienia), programy prozdrowotne	Zespół Szkół w Narewce, organizacje pozarządowe, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych	2011-2015
3.	Tworzenie młodzieżowych sekcji przy klubie sportowym	Klub Sportowy LZS Narewka, Zespół Szkół w Narewce	2010-2015

5.3 KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ZWIEKSZENIA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA DZIECI I MŁODZIEZY ORAZ PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM

Lp.	Planowane działania	Instytucje i podmioty uczestniczące	Okres realizacji
1.	Realizacja programów profilaktyczno-edukacyjnych na temat uzależnień adresowanych do dzieci i młodzieży oraz rodziców.	Urząd Gminy, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Kultury, świetlice samorządowe	2011-2015
2.	Inicjowanie programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie	Urząd Gminy, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, Parafie	2011-2015
3.	Działalność lokalnego zespołu interdyscyplinarnego	Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, Straż Graniczna, Parafie, służba zdrowia	2011-2015
4.	Wsparcie psychologiczne oraz terapeutyczne dla rodzin z różnymi problemami	Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespół Szkół w Narewce, Gminny Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej	2011-2015

6. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

Do podstawowych źródeł finansowania działań z zakresu rozwiązywania problemów społecznych należy zaliczyć:

- środki własne gminy,

- środki z budżetu państwa,

- środki unijne,

- środki własne podmiotów zaangażowanych w rozwiązywanie problemów społecznych,

- sponsorzy,

- inne.

7. ZAKOŃCZENIE

Przedstawione w programie cele będą realizowane przy wykorzystaniu możliwych zasobów i zaangażowaniu wszystkich wymienionych w niej instytucji. Nadzór nad realizacją zadań określonych w programie będzie sprawować Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.